Over Bach

Johann Sebastian Bach wordt algemeen beschouwd als de belangrijkste of tenminste één van de belangrijkste componisten van de wereld. Zijn invloed op muziek is ver uitgestegen boven het klassieke gebied, waartoe hij wordt gerekend. Zelfs populaire muziek van vandaag is schatplichtig aan Bach. En The Modern Jazz Quartet – als een van vele voorbeelden – had niet bestaan als ze Bach niet hadden gekend. Sommige Beatles-songs hadden heel anders geklonken zonder Bach.

J.S.Bach ( 1685-1750 ) kwam uit een muzikale familie van organisten en bracht in zijn nageslacht ook nog bekwame componisten voort. Maar zelf spande hij de kroon. Tot vandaag de dag toe. Ieder jaar kiezen luisteraars van Radio 4 het belangrijkste muziekstuk en dat is steeds opnieuw Bach’s Matthäus Passion.

Van zijn leven is eigenlijk weinig bekend. Toch is er over hem veel geschreven. En er zijn talloze concertregistraties en andere opnamen beschikbaar. Dat doet zich wel haast het meest in ons land voor. Nederland kent een bijzondere dichtheid aan uitvoeringen van de Matthäus Passion en andere passies en oratoria van Bach. Er wordt wel beweerd dat dat te maken heeft met het sterk Lutheraanse karakter van de muziek ,dat zou passen bij onze nog steeds sobere reformatorische levenshouding. In de praktijk heeft Bach’s muziek de grens tussen Katholicisme en Reformatie al lang geslecht: een breed publiek beluistert jaarlijks in de katholieke basiliek van St.Plechelmus in Oldenzaal zijn magistrale werken. Wel is zeker, dat Bach werd gedreven door diepgevoelde religieuze overtuigingen geïnspireerd door Martin Luther. Het beschouwelijke karakter spreekt velen nog steeds aan. De Nederlandse fascinatie voor de Matthäus Passion zette Martin van Amerongen aan om “Zijn Bliksem, Zijn Donder” te schrijven.

Na zijn dood raakte Bach bij het grote publiek in vergetelheid al had zijn werk nog invloed op bijvoorbeeld Mozart, Haydn en Beethoven.Beethoven noemde Bach “Der Urvater der Harmonie” en gebruikte de woordspeling “Nicht Bach, sondern Meer”: geen beek maar een zee.

Felix Mendelssohn-Bartholdy herontdekte Bach in 1829 als het ware door in Berlijn een eigen bewerking van de Matthäus Passion uit te voeren. Sindsdien is het niet meer stil geweest. De STMP voerde deze bewerking bij het 30-jarig bestaan van de stichting uit. De CD die daarvan is gemaakt is nog steeds verkrijgbaar.

Citaat ‘Reinbert de Leeuw’:

‘Als ik mij de rest van mijn leven alleen nog maar met de Matthëus Passion zou moeten bezig houden zou ik dat doen’

Citaat Maarten ’t Hart (Samuel 10, vers 23):

‘In het rijk der muziek zijn twee componisten (Bach en Mozart) die: “van der schouderen opwaarts groter zijn dan al het volk rondom hen”‘

Meer informatie lees je op: https://nl.wikipedia.org/wiki/Johann_Sebastian_Bach

Wie meer wil weten kan ook lezen:

Maarten ’t Hart : Johann Sebastian Bach, Arbeiderspers 2000, 4e herziene druk 2018

J.E.Gardiner : Bach, muziek als een Wenk van de Hemel, Bezige Bij 2014